Noite do 11 de abril deste 2015. Auditorio do Palexco na Coruña.
Escóitanse os nomes dos nominados á Mellor Realización. “E os gañadores son…”. De súpeto Diego Guerrero máis eu quedamos con cara de parvos mirando o un ó outro. Acaban de dicir os nosos nomes. Subimos ó escenario tentando non tropezar e damos as grazas rapidamente.
Semanas despois a Academia Galega do Audiovisual invítanos a escribir unhas palabras ó respecto e ó sentar diante do ordenador, o primeiro que me ven á cabeza é… ‘Que significa para min ser realizador?’.
Eu supoño que o mesmo que significaba cando era adolescente e comecei a facer curtas, parodias ou programas de televisión local: Construír algo; Armar algo dende o comezo, paso a paso, ata rematar de montalo todo.
Significa tamén que por sorte contas co traballo doutras persoas e que, como se fosen pezas dun lego, vas collendo cada un deses cachiños e fase por fase, daslle corpo a esa idea final que tes na cabeza e que acordaches ó principio en equipo.
Se entramos nos detalles significa tamén que tes que tomar decisións, elixir… co fin de contar algo. Se supoñemos que un realizador emprega planos en troques de verbas como faría un narrador oral, o caso dun programa como “Cos pés na terra” dache a oportunidade de empregar planos que as veces semellen cadros; Estou a pensar nos planos xerais deses espacios abertos dunha terra que presume riqueza, nos que o gandeiro ou labrego vese pequeno cal formiga traballadora.
Imaxes aparte, venme outra pregunta máis pragmática: ‘Que implica ser realizador… no 2015?’.
No meu caso, comeza coa visita ós futuros protagonistas. Continúa semanas máis tarde, cando subes a unha furgoneta ás seis ou sete da mañá, xunto a un xefe de producción e un operador de cámara. Chegas á aldea e comezas unha entrevista ‘non stop’ que dura varias horas, onde tamén te fas cargo do son. Gravamos ata que case cae o sol. Xa na oficina escaletas o gravado para os pre montadores, escribes o off do narrador e sentas na mesa de montaxe final.
De todo isto despréndese que ser realizador implica poñerte de acordo con moita xente. Neste proceso aprendes moitas cousas dos teus compañeiros e dos protagonistas, e se tes sorte ata de ti mesmo.
A noite do 11 de abril quixen ser breve por aquilo de por o meu gran de area no ritmo da gala, pero agora non quero deixar de sinalar a toda a xente que fixo posible ese momento enriba do escenario do Palexco: Pepe Coira, o artífice deste proxecto; Jesús Vecino, que confiou en nós ó longo destes anos; as xefas de producción que fixeron encaixe de bolillos para sacar adiante os planings de cada tempada; o noso cámara Fernando Dans, que aportou todas as súas horas de voo a este programa; os montadores que botaron días sitiados co material que lles traíamos gravado; e o piar desta producción, o noso montador xefe Nahum C. Fiuza.
Para rematar, un colega preguntoume que significou para min gañar o Mestre Mateo. Máis alá do recoñecemento que supón para este programa (do que levamos feitas catro tempadas), non podo evitar velo tamén como un recoñecemento ó traballo feito nos últimos cinco anos: “Hai que mollarse”, “Maniotas”, “Os días de Suso” ou “Somos ben curiosos”. Por todo iso, a toda xente que nos deu o seu voto, moitas grazas.